چوب یکی از مواد پرکاربرد و رایج در جهان است؛
(چوب نرم)هریک از انواع آن ویژگیهای منحصربهفرد خود را دارد که با توجه به ویژگی آنها برای مثال درجه تحمل دما، مقاومت، زیبایی و … میتوانید در دکوراسیون و محیط و لوازم اطراف خود بکار ببرید.
بازار چوب شامل ۹۰ درصد نوع نرم و یا فرآوردههای نرم و مابقی انواع سخت است.
نوع نرم قیمت چندانی ندارد و در آمریکا و اروپا بهوفور یافت میشود.
مدل نرم برای مصارف عمومی بسیار مناسب است؛ اما این بدین معنی نیست که برای نجاری و ساخت وسایل و مبلمان بهترین گزینه است.
چوب نرم چه نوع چوبی است؟
اصطلاح نرم به چوبی اطلاق میشود که از گروه مشخصی از گونههای مختلف درختان به دست میآید.
به طور کلی چوب نرم از درختان سوزنی برگ همیشه سبز و سخت از درختان برگریز پهن برگ تهیه میشود.
البته چنین تعاریفی کمی سوال برانگیز است زیرا یکی از نرمترین چوبهای موجود به نام بالسا بسیار نرم و سبک است اما در دستهی چوبهای سخت قرار میگیرد.
جنگلهای چوب نرم (درختهای مخروطی) بیشتر در نیمکرهی شمالی یافت میشوند؛ اما عمدهی پراکندگی این جنگلها در شمال آمریکا یعنی در شمال غرب ایالت متحده و کانادا یافت میشود.
درختان مخروطی بهسرعت رشد میکنند، بهراحتی قابل کشت هستند و تنههای صافی دارند.
مخروطیان که از شاخههای درختان همیشه سبز هستند در کارخانههای فیبر و کاغذ هم استفاده میشوند.
تنه این درختان بسیار صاف و بلند است و با حداقل موج در تنه برای قرنهاست که در ساختوساز کلبههای چوبی استفاده میشوند.
انواع چوب های نرم
کاج
کاج را شاید بتوان به عنوان اصلیترین گونه نرم (سوزنیبرگ) دانست که منشأ آن سراسر آمریکای شمالی، اروپا و آسیا است.
هر درختی که در خانواده Pinus قرار بگیرد میتواند به عنوان درخت کاج طبقهبندی شود.
بیش از 126 نوع مختلف کاج در جهان وجود دارد که برخی از رایجترین آنها کاج اسکاتلندی (Pinus sylvestris)، کاج سیاه (Pinus nigra) و کاج سفید شرقی (Pinus strobus) هستند.
با توجه به انواع زیاد کاج، یکی از مشخصههای این گونه نرم ، تنوع رنگ آن است.
بیشتر این گونهها با «چوب درون» زرد مایل به قرمز شناخته میشوند. به مرور زمان و بالا رفتن سن درخت تیرهتر می شود و به رنگ قهوهای مایل به قرمز درمیآید.
البته باید متذکر شد که گونههای کاج با رنگ تقریباً سفید مانند کاج سیبری (Pinus sibirica) هم وجود دارند.
نراد
نراد از چوبهای تجاری پرکاربرد در صنایع مختلف است.
این نوع درونچوب مشخص نداشته و رنگ آن نیز از سفید گرفته تا قهوهای متمایل به سفید متغیر است.
بیش از 40 نوع درخت در گروه نرادها قرار دارد که در آمریکای شمالی، اروپا، آسیا و آفریقای شمالی پراکنده شدهاند.
بسیاری از نجاران و فروشندگان چوب در ایران برای توصیف نراد از اصطلاح «چوب روسی» استفاده میکنند.
این در حالی است که منظور از چوب روسی در واقع چندین گونه نرم است که از کشور روسیه وارد ایران میشوند.
سدار
از گونههای معروف سدار میتوان به سدار قرمز غربی (Thuja plicata) و سدار زرد آلاسکا (Cupressus nootkatensis) اشاره کرد.
این درختان از نظر رنگ و بافت از گونهای به گونه دیگر متفاوت هستند،
اما در معماری، طراحی و زیباسازی منازل گونههایی مثل سدار قرمز غربی به دلیل رنگ قهوهای مایل به قرمز و زیبا و رگههای صاف آنها که در بسیاری از انواع سدار مشترک هستند، جذابیت بیشتری دارند.
از مزایای سدار میتوان به مقاومت بالای آن در برابر رطوبت اشاره کرد.
نوئل
تقریباً 35 درصد از درختان همیشه سبز مخروطی در دسته کاج نوئل قرار میگیرند.
این درختان بیشتر در نواحی معتدل شمالی قرار دارند. یکی از رایجترین گونهها، نوئل نروژی (Picea abies) است که در بسیاری از کشورهای جهان به عنوان درخت کریسمس استفاده میشود.
رنگ نوئل از زرد مایل به کرم کمرنگ تا قهوهای مایل به قرمز متغیر است.
سرخ چوب
سرخ چوبها که سکویا نیز نامیده میشوند گروه بزرگی از مخروطیان هستند که در جنوب مرکزی چین و آمریکای شمالی یافت میشوند.
این درختان به دلیل اندازه بسیار بزرگشان معروف هستند. در واقع، یکی از بلندترین درختان جهان گونه سرخ ساحلی (Sequoia sempervirens) از این خانواده است.
از دیگر گونههای نرم که می توان از آنها در این جا یاد کرد انواع سرخدار و سرو هستند.
کاربرد چوب های نرم
فرقی نمیکند از کدام گونهی نرم استفاده میکنید این نکته را همیشه در خاطر داشته باشید که بیشتر گونههای چوب نرم برای مصارف ساخت و ساز به کار میروند و برای ساخت مبلمان و… به کار نمیروند.
فراموش نکنید که چوب نرم برای سازگاری با محیط به زمان احتیاج دارد درنتیجه قبل از استفاده شدن باید مدتی انبار شودتا تا به تعادل رطوبتی با محیط اطراف رسیده و بعد از کار تغییر شکل زیادی نداشته باشد.
حتی بعد از زمان قابل توجهی که به چوب نرم داده می شود گاهی شیرهی زیادی تولید میشود که بعضی اوقات بر روی تیغ برش بر جای میماند.
صمغ میتواند باعث داغی تیغ اره و یا مته شود و سبب مشتعل شدن تیغ و یا چوب در هنگام برش باشد.
نجاری با چوب نرم میتواند گزینهی بسیار خوبی برای ساخت وسایل روزمره (کابینت، وسایلی که رنگ میشوند، خانهی حیوانات و غیره) باشد،ولی اگر بخواهید از رنگ شفاف استفاده کنید یا مبلمان داخل منزل بسازید بهتر است سراغ نوع نرم نروید.
تفاوت چوب نرم و سخت
تفاوت اصلی بین نوع سخت و نرم سرعت رشد آنها است.
به طور کلی گیاهان دارای چوب سخت (سخت چوبها) رشد آهستهتری دارد.
سخت چوبها از گروه نهاندانهها و خزان کننده هستند (سالانه برگهای خود را میریزند).
این درختان، همانطور که از نامشان پیدا است، چوب متراکمتری نسبت به نرم ها تولید میکنند.
در مقابل، نرم چوبها در گروه بازدانگان قرار میگیرند و درختان آنها همیشه سبز هستند (برگهای خود را نمیریزند).
درختانی که چوب سخت دارند در مقایسه با درختانی که نوع نرم دارند، روند رشد کندی دارند و این باعث میشود که چوبهای سخت چگال تر باشند.
اقلامی که از چوبهای سخت تهیه میشوند، سالیان بیشتری عمر میکنند و از دوام بیشتری در مقابل فرسودگی برخوردارند. لازم به ذکر است چوب سخت همیشه سخت نیست برای مثال تبریزی و لاله درختی.
چوبهای سخت اکثراً تیره و چوبهای نرم روشنتر هستند. چوبهای سخت معمولاً گرانتر از چوبهای نرم هستند؛ اگرچه از هر دو در صنعت مبلمان و اثاثیه و… استفاده میشود.
ذکر این نکته ضروری است که شناسایی و طبقهبندی درختان در دو گروه سخت و نرم بر اساس نوع دانهای است که تولید میکنند و نه تراکم چوبی که دارند.
به طور کلی آگاهی از تفاوت های بین نرم و سخت و کاربردهای آنها شما را در مسیر انتخاب درست قرار میدهند.
با استفاده از جدول جامع زیر میتوانید راحت تر این دو نوع را با هم مقایسه کنید و بیشتر با ویژگی های آن ها آشنا شوید.
ویژگی | چوب سخت | چوب نرم |
سرعت رشد | درختان سخت چوب رشدی آهستهتر داشته و نهاندانه و خزان کننده (برگریز) هستند. | درختان نرم چوب از مخروطیان و بازدانگان هستند، یعنی همواره سبز بوده و خزان نمیکنند. |
دانسیته | همانطور که از نامشان پیدا است، گونههای سخت چوب بادوام و با کیفیت هستند و در ماندگاری قابل توجهی از خود نشان میدهند. | دانسیته کمتر چوب نرم به این معنی است که نسبت به چوب سخت استحکام و دوام کمتری دارد. البته چوب نرمی سخت با دانسیته زیاد نیز وجود دارند، مثل سرو و سرخدار. |
کاربردها | این درختان عمدتاً برای کفپوش استفاده میشوند، از دیگر کاربردهای آنها میتوان به پوشش دیوار و سقف، پانلسازی، ساختمانسازی، حصار کشی، قایقسازی و سکوهای فضای باز اشاره کرد. | الوار نرم چوب بیشتر در ساخت دیوار و سقف خانهها، مبلمان و ساخت در و پنجره استفاده میشوند. |
گونهها | راش، بلوط، چنار، گردو، ملچ و صنوبر رایجترین گونههای چوب سخت هستند. | سدار، نراد، سرو، سرخدار، کاج و نوئل نمونههایی از رایجترین گونههای چوب نرم هستند. |
پایداری | سخت چوبها نسبت به نرم چوبها تجدید پذیر نیستند، اما طول عمر بالایی داشته و به دلیل دوامشان انتخاب خوبی هستند. | نرم چوبها از آنجا که رشد سریعتری دارند، نسبت به سخت چوبها تجدید پذیری بیشتری دارند. |
ویژگیهای ظاهری | الوار این درختان رنگها و پرداختهای متنوعی داشته و تقریبا با هر سبکی از طراحی هماهنگ میشود. | الوارهای نرم چوب پرداختی کاملاً یکدست ایجاد میکنند. |
نگهداری | به دلیل ماهیت بادوام چوب سخت، تمیز کردن آن راحتتر بوده و خراشها و فرورفتگیهای کمی روی آن ایجاد میشود که به راحتی نیز برطرف میشوند. | نرم چوبها دوام کمتری دارند، پس برای افزایش طول عمر نیاز به نگهداریهای منظم دارند. |
قیمت | چوب سخت به دلیل سرعت رشد کمدرختان و دوام زیاد عموماً گرانتر است، اما به خاطر ماندگاری بالا و عدم نیاز به نگهداری زیاد، در درازمدت ارزشمند است. | نرم چوبها رشد سریع تیر داشته و راحتتر در دسترس هستند. به همین دلیل قیمت چوب آنها کمتر از سخت چوبها است. |